Jack Tramiel czyli Jacek Trzmiel nie żyje

Założyciel firmy Commodore, duchowy ojciec komputera Commodore 64 oraz późniejszy właściciel Atari Corporation, zmarł 8 kwietnia br. w wieku 83 lat. Przeczytać o tym możemy w tym miejscu Computer Legend and Gaming Pioneer Jack Tramiel Dies at Age 83.



Jacek Trzmiel urodził się w 1928 roku w Łodzi, a podczas drugiej wojny światowej trafił wraz z rodziną do obozu w Auschwitz. Tam zginął jego ojciec, a sam twierdził że ledwo uszedł z życiem spod eksperymentów doktora o najkoszmarniejszej w historii sławie. Po oswobodzeniu przez wojska sojusznicze wyemigrował do Ameryki.

W 1953 roku założył firmę Commodore, która początkowo zajmowała się maszynami do pisania oraz ich serwisem. W latach 70 firma zadebiutowała wypuszczając na rynek (chyba) pierwszy na świecie kalkulator elektroniczny, czym zapoczątkowano zupełnie nową erę, co dziś jest szczególnie doceniane np. przez Forbes i innych.

Absolutnie niezwykłą historią jest wprowadzenie na rynek komputerów Pet, które okazały się dużym sukcesem nawet jeszcze przed wprowadzeniem ich do sprzedaży (rozgłos zyskały na pokazach na targach). W tamtych czasach Jack Tramiel zastanawiał się nad kupieniem młodej wtedy firmy Apple, co dziś zaznacza się jako największy jego błąd w życiu. Firmy nie nabył gdyż uznał że Panowie Steve'owie Jobs i Wozniak zbyt wysoko siebie cenią.

Natomiast jego jednym z największych sukcesów było przerobienie samego Billa Gatesa z Microsoftu na dostarczenie języka Basic do komputerów Pet. Bill otrzymał od Jacka śmiesznie małe wynagrodzenie, gdyż nie było ono liczone od ilości sprzedanych komputerów, a okazało się że sprzedaż była niewyobrażalnie duża, wprost otworzyła nową branżę. Wielu komentatorów podkreśla, że Bill Gates nigdy więcej nie dał się tak przerobić.

Następnie Commodore wprowadzało kolejne mniej lub bardziej udane komputery domowe, wśród których podkreślić należy największy sukces Tramiela Commodore 64. Komputer ten był promowany przez marketing firmy jako wspaniały komputer domowy służący do poważnych zadań jak np. edukacja młodych ludzi. Jednak paradoksalnie dziś komputer ten jest ceniony wyłącznie jako zabawka z świetnymi grami komputerowymi;)

W tym momencie nastąpił szereg przedziwnych wydarzeń, które do dziś określane są jako jedyne w historii informatyki, Jack pokłócił się z własną(!) firmą i ją opuścił. Do dziś nie wiadomo dlaczego do tego doszło, bo wszyscy uczestnicy tej "rozmowy" nieprawdopodobnie wiernie trzymali język za zębami.
Mieć możemy nadzieję, że przed śmiercią Jack wyjawił o co w tym chodziło.

Następnym posunięciem jeszcze bardziej nieprawdopodobnym jak to pierwsze, było zakupienie firmy Atari Inc. od firmy Warner Inc. (obecnie Time Warner), która w dobie kryzysu bardzo chciała się pozbyć zbędnego balastu. Kupiona za grosze firma została przekształcona w nowoczesnego producenta komputerów (w co nikt nie wierzył i nikt na to nie liczył), Jack zamienił się w tygrysa wyzyskującego pracowników, co miało na celu "zmiażdżenie Commodore'a" jak sam twierdził. Poprzez politykę i slogan reklamowy "Power without the price" chciał zagrozić swojej dawnej firmie dobrymi produktami w niskich cenach.
Znany jest też do dziś z wypowiedzi "Biznes jest wojną".

Cel ekonomiczny został osiągnięty, nowy 16 bitowy komputer Atari ST był bardzo nowoczesny (np. wyposażony w myszkę (wtedy niezwykłe!) i system okienkowy choć zdecydowanie bardziej dojrzały niż Microsoft Windows) i bardzo tani, ponad dwa razy tańszy od podobnych komputerów firmy Apple. Niestety nie długo to trwało, sam Jack Tramiel przeszedł na emeryturę firmę pozostawiając synom. Po szeregu problemów jak np. tragiczna śmierć głównego projektanta komputera później znanego jako Atari TT, firma pomimo dość dobrych produktów (jak Atari Lynx, Atari Jaguar, Atari Falcon itp.) popadała w coraz to większe kłopoty.
... i to już właściwie był koniec historii Atari, pod wodzą rodziny Tramielów. Dziś znamy ją jako fancuskiego producenta gier (Wikipedia).

Ciekawostką jest fakt, że w latach 80 w polskim piśmie komputerowym "Bajtek" (numer 1 1987) zamieszczono z nim wywiad, w którym wyjaśniał swoje plany rozwoju w Polsce (już jako firma Atari). Wyjawił tam, że rozumie nadal doskonale język polski, ale do pełnego komunikowania się potrzebowałby kilku tygodni pobytu w kraju. Wywiad ten wkleił jeden z czytelników forum Atarum w tym miejscu.


Jack Tramiel znany także jako Idek Tramielski, Jacek Trzmiel, Idek Trzmiel jest dziś uznawany za jednego z pionierów komputeryzacji, zdecydowanie ma on niezwykłą historię życia i był to człowiek: charyzmatyczny, nietuzinkowy, trudny i niezgłębiony. Przede wszystkim był skuteczny, a to szczególnie doceniają dziś ludzie biznesu oraz ci którzy się wychowali na jego komputerach spod znaków obu firm.